Osowa Góra usytuowana jest na zachodnich krańcach Bydgoszczy. Sąsiaduje z osiedlami Flisy, Prądy, Miedzyń oraz przez las z Czyżkówkiem. Południową granicą jest Kanał Bydgoski. W jego pobliżu, południowym obrzeżem osiedla, przepływa także potok Flis. Osiedle leży na terenach Doliny Kanału Bydgoskiego i Doliny Noteci.
Osiedle Osowa Góra jest najdalej na zachód wysuniętą dzielnicą Bydgoszczy, oddzieloną od strony centrum miasta pasem lasu sosnowego. Przez osiedle przebiegają drogi krajowe: nr 10, nr 80, droga powiatowa do Wojnowa oraz linia kolejowa nr 18 Bydgoszcz-Piła z przystankiem kolejowym Bydgoszcz Osowa Góra. Osiedle wyodrębniono w 1992 r. Ciekawostką jest fakt, że dwie wewnętrzne ulice osiedlowe: Dolna Waleniowa i Atolowa, leżą poza granicami miasta Bydgoszczy na terenie gminy Sicienko.
Źródło: Wikipedia.
ul. Kormoranów w infrastrukturę Osowej Góry wpisujemy się od 1993 roku. To kolebka naszej firmy. Tutaj na ulicy Kormoranów pod nr 12 powstał nasz pierwszy budynek wielorodzinny. Budynek ten dał początek mini-osiedla przy ulicy Kormoranów, na które składa się 13 budynków wielorodzinnych i 9 szeregów domów jednorodzinnych.
Nasze obiekty znajdują się również na ulicy Rekinowej, gdzie wybudowaliśmy 2 budynki wielorodzinne i szereg 12 domków. Najnowsza inwestycja zlokalizowana jest przy ulicy Biedronkowej, na chwilę obecną stoi tam jeden budynek wielorodzinny i planowany jest następny. Na terenie osiedla Osowa Góra znajdują się:
• Zespół Szkół nr 27 – ul. Sardynkowa 7,
• Zespół Szkół nr 24 – ul. Puszczykowa 11,
• Liceum Ogólnokształcące nr 12,
• trzy przedszkola,
• dwa urzędy pocztowe: przy ul. Wielorybiej 103 oraz Św. Maksymiliana Kolbego 46,
• dwie przychodnie zdrowia: Przychodnia OSOWA przy ul. Wielorybiej 106 oraz Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej “SALUS” przy ul. Sielawowej 4,
• Filia Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej – ul. Wielorybia 99,
• Dom Pomocy Społecznej – ul. Mińska,
• schronisko dla zwierząt – ul. Grunwaldzka 298,
• dwa kościoły: p.w. Ojca Maksymiliana Kolbego oraz p.w. Wniebowstąpienia Pańskiego,
• 6 marketów oraz duża liczba sklepów i usług.
Zachodni skrawek Osowej Góry w pobliżu Kanału Bydgoskiego należy do obszarów Natura 2000 pod nazwą: Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego. W północno-zachodniej części osiedla na górnym tarasie znajduje się naturalne torfowisko o powierzchni 3,5 ha, chronione od 1997 r. jako użytek ekologiczny „Zielona Ostoja”. Wzdłuż Kanału Bydgoskiego, przy śluzie Prądy znajdują się trzy pomnikowe wiązy szypułkowe. Na terenie osiedla rośnie dąb bezszypułkowy – drugi co do wielkości obwodu dąb w Bydgoszczy (obwód na rok 2011 – 590 cm) – przy ul. Głębinowej 13, który jest pomnikiem przyrody. Na terenie osiedla, przy ul. Głębinowej 13, rośnie dąb bezszypułkowy, drugi co do obwodu dąb w Bydgoszczy (obwód na rok 2011 – 590 cm), który jest pomnikiem przyrody.
Komunikacja miejska.
Osową Górę obsługują następujące linie autobusowe komunikacji miejskiej:
• 61 (Kapuściska – Rekinowa)
• 71 (Morska – Rekinowa)
• 77 (Morska – Niklowa)
• 35N (Plac Kościelecki – Rekinowa)
Stacja kolejowa PKP.
Źródło: www.zdmikp.bydgoszcz.pl
Ludność osiedla
Liczba ludności: szacunkowo na XII 2014 – 13,97 tys. osób.
Źródło: www.bydgoszcz.pl/miasto/statystyka/Liczba_ludnosci_w_jednostkach_urbanistycznych.aspx.
Osowa Góra: ślady osadnictwa na tym terenie datują się na sześć tysięcy lat p.n.e., a najstarsze informacje dotyczą sąsiedniego grodziska Pawłówek. W okresie staropolskim, Osowa Góra znajdowała się w obrębie posiadłości cystersów z Koronowa. Blisko przebiegała granica z terytorium starościńskim Bydgoszczy (Łochowo) i szlacheckim (Pawłówek, Osówiec). Pozostałości ciągu wałów i znaków granicznych wytyczonych w XV-XVI wieku pozostały do dnia dzisiejszego pod nazwą Wałów Kujawskich. W rejonie ul. Kruszyńskiej, gdzie zbiegały się posiadłości trzech właścicieli, w 1712 r. wójt bydgoski założył wieś Działy. W późniejszych latach wojny spustoszyły okolicę, jednak w latach 1765-1857 działał tu folwark należący do starostwa bydgoskiego.
Ważna data w historii osiedla to budowa kanału bydgoskiego, datująca się na lata 1773-1774. Kanał oddzielił Miedzyń i Prądy na południu, od Czyżkówka i części wsi Działy na północy.
Budowniczy Kanału Franz von Brenkenhoff zdecydował o budowie w jego pobliżu osiedla dla robotników, którzy mieli stanowić zalążek osadnictwa niemieckiego na tych terenach. W pobliżu istniały drewniane dwie śluzy, o różnicy poziomów wody 3 m: VII „Prądy” i VIII „Osowa Góra”. Z czasem wody Kanału zarybiono i zbudowano dwa mosty: Fang Brücke w pobliżu skrzyżowania dzisiejszych ulic: Mińskiej i Kruszyńskiej oraz Most Owczy koło ósmej śluzy. W 1827 r. wybudowano szosę do Nakła, czyli dzisiejszą ul. Grunwaldzką, a w 1851 r. linię kolejową do Piły (Pruską Kolej Wschodnią Berlin-Królewiec). W latach zaborów, na terenie Osowej Góry istniał dwór ziemiański Hoheneiche (pol. Wysokie Dęby). Zabudowania tego majątku zbudowane były w stylu dworku szlacheckiego, a należące do niego ziemie leżały na południe od szosy Bydgoszcz – Nakło. Natomiast powstały na górnym tarasie folwark, którego dziedzicami byli Ossowowie, został nazwany Ossowagóra (niem. Ossowerberg). Siedzibą majątku był dworek modrzewiowy zbudowany prawdopodobnie w 1780 roku. Nazwa majątku Osowagóra utrwaliła się w okresie międzywojennym dla całego obszaru dzisiejszej dzielnicy, zarówno dolnego, jak i górnego tarasu. Pod koniec XIX wieku na skutek bankructwa właścicieli majątku Hoheneiche, ziemie zostały podzielone na parcele i sprzedane. Wówczas to powstały dwa określenia: “Resztówka” na górnym tarasie oraz “Działy” między Kanałem Bydgoskim, a wzniesieniami na północy i “Abisynia” między dzisiejszą ulica Puszczykową, a lasem na wschodzie. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, wieś Osowa góra znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej, a wielu Niemców wyjechało do Rzeszy, sprzedając swoje gospodarstwa Polakom. W okresie międzywojennym w szkole na Osowej Górze pobierały naukę dzieci polskie i rodzin niemieckich, które przyjęły obywatelstwo polskie, a w kaplicy odbywały się nabożeństwa dla katolików (1923- 1928). W czasie II wojny światowej, w lesie położonym na wschód od Osowej Góry, Niemcy rozbudowali fabrykę amunicji Luftmunitionanstalt 1/11 Bromberg z częściowo utajnionym programem produkcji. Wytwarzano tu m.in. elementy rakiet V-1. W styczniu 1945 r. wysadziły ją w powietrze wycofujące się oddziały niemieckie, a następnie teren ten użytkowało Wojsko Polskie. Po wyzwoleniu, w latach 1945-1947 wysiedlono Niemców, zaś majątki ziemiańskie rozparcelowano i przekazano polskim rolnikom, przybyłym głównie z Kresów Wschodnich. W 1959 r. rozpoczęła się współczesna historia Osowej Góry. Wówczas 512 ha obszaru wsi włączono do Bydgoszczy, na cele mieszkaniowe i składowo-magazynowe. Wśród wytyczonych ulic, jedną nazwano Osowa góra (dziś ul. Maksymiliana Kolbe) jako pamiątkę po nazewnictwie wioski. W latach 60. na części dolnego tarasu rozpoczęto budowę dzielnicy składowo-przemysłowej. Pierwszymi zakładami zlokalizowanymi w strefie były przeniesione ze Śródmieścia: Centrostal i Zakłady Mleczarskie.
Zabudowa jednorodzinna osiedla datuje się od 1961 r. Pod koniec lat sześćdziesiątych na górnym tarasie wzniesiono pierwsze osiedle bloków przy ul. Wielorybiej. W styczniu 1966 r. oddano do użytku szkołę przy ul. Kruszyńskiej 52. W latach 90. XX w. zakończono zabudowę dolnego tarasu, intensywnie postępowała wówczas zabudowa na tarasie górnym. Powstawały kolejne domy jednorodzinne i nowe budynki wielorodzinne.
Źródła:
Historia Bydgoszczy tom II część pierwsza 1920 – 1939, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Bydgoszcz 1999, ISBN 83-901329-0-7;
Wikipedia;
Derenda Jerzy red.: Piękna stara Bydgoszcz. Tom I z serii: Bydgoszcz miasto na Kujawach. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2006. ISBN 83-916178-0-7, 978-83-916178-0-9, 83-916178-5-8, 978-83-916178-5-4, 83-916178-1-5, 978-83-916178-1-6.
Kanał Bydgoski – jest wyjątkowym zabytkiem myśli hydrotechnicznej w skali całego świata. Ta jedyna w swoim rodzaju droga wodna, jest wyposażona w system śluz nie mający sobie równego w innych tego typu obiektach.
Najstarsze projekty kanału umożliwiającego połączenie dorzeczy Odry i Wisły pochodzą już z XVI wieku, kiedy to prawdopodobnie pojawiła się idea połączenia wodnego między Notecią a Brdą.
Uruchomiony w 1774 roku kanał był niezwykle wyczekiwanym „dzieckiem” ówczesnego króla pruskiego Fryderyka II, z którego polecenia wiosną 1773 roku rozpoczęto budowę kanału. Jak podaje Walenty Winid, do 1801 roku wszystkie śluzy były już wymurowane. Powstały wtedy, jedne z pierwszych na świecie, śluzy wykonane z cegły, a nie tylko z piaskowca. Około 1800 roku – to jest w okresie przebudowy drewnianych śluz na murowane – między II a III śluzą wzniesiono most, który łączył dzisiejszą ul. Św. Trójcy z ul. Grunwaldzką. Obecnie w tym miejscu znajduje się rondo Grunwaldzkie. W latach 1882-1884 powstała unikatowa w skali całego świata śluza workowa o unikatowym kształcie trapezu. Znaczenie Kanału Bydgoskiego wzrosło zdecydowanie po pojawieniu się na kanale pierwszych statków napędzanych parą w połowie wieku XIX. W drugiej połowie XIX w parlamencie niemieckim pojawiały się kolejne projekty przebudowy dróg śródlądowych. Bardzo aktywni na polu przebudowy dróg wodnych byli bydgoszczanie, którzy już od końca XIX wieku usilnie lobbowali za jej przebudową. Pierwsze prace budowlane nad nowym kanałem przypadły na lata 1909-1910. Aby utrzymać ruch na kanale, śluzę miejską przesunięto na północ. Śluzy na nowym Kanale Bydgoskim gotowe były już w 1913 roku, jednakże ze względu na problemy ze śluzą Okole cała droga wodna do użytku oddana została dopiero dwa lata później podczas uroczystego otwarcia, które miało miejsce 1 kwietnia 1915 roku. Po pierwszej wojnie światowej ruch na Kanale Bydgoskim bardzo wyraźnie zmalał. Największy ruch na kanale panował podczas okupacji hitlerowskiej, gdyż transport kolejowy był wówczas zastrzeżony głównie dla potrzeb armii i wszelkie niemilitarne ładunki spławiano drogami wodnymi. Po II wojnie światowej znaczenie Kanału Bydgoskiego jako arterii wodnej wzrosło, z czasem jednak możliwości transportowe Kanału znacznie się zmniejszyły. Obecnie, ze względu na jego przestarzałe urządzenia, Kanał Bydgoski jest zakwalifikowany jako droga wodna II klasy. Z tego powodu spełnia on głównie rolę regionalnej arterii dla Bydgoszczy i Kujaw Zachodnich. Przyczyną takiego obrotu sprawy były wieloletnie zaniedbania w czasach powojennych.
Warto jeszcze zwrócić uwagę na to, że stary Kanał Bydgoski po wybudowaniu nowej nitki nie został zasypany, między innymi ze względu na rozwinięcie się nad nim życia towarzyskiego już pod koniec XIX wieku. Na śluzy podążali wszyscy mieszkańcy, ale również turyści, by zaznać błogiego spokoju, wypoczynku czy też poszukując doskonałej zabawy. Na bydgoszczan czekały tu liczne restauracje i kawiarnie, ale również wszelkie inne atrakcje. Niestety, po II wojnie światowej Stary Kanał Bydgoski zupełnie spowszedniał w świadomości mieszkańców Bydgoszczy, a w latach siedemdziesiątych przystąpiono do zasypania jego części, od dzisiejszej ul. Wrocławskiej, poprzez dzisiejsze Rondo Grunwaldzkie aż do wlotu do Brdy.
Przełom wieku XX i XXI okazał się dla plant łaskawy, powoli odradza się życie kulturalne w pięknym parku. Mieszkańcy i włodarze miasta powoli zwracają się w stronę wody, czego przejawem są organizowane tu imprezy o charakterze plenerowym, jak choćby Śluzy czy Wianki, oraz prace remontowe nad kanałem przeprowadzone w latach 90-tych, wpisanie Kanału Bydgoskiego do Rejestru Zabytków Województwa Kujawsko – Pomorskiego, jak również niedawno przeprowadzone prace w ramach projektu REURIS. W 2005 roku za sprawą m.in. Fundacji Kanału Bydgoskiego nasz cud techniki został wpisany na listę zabytków województwa, a rok później powstało Muzeum Kanału Bydgoskiego.
Źródła:
Historia Bydgoszczy tom II część pierwsza 1920 – 1939, Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Bydgoszcz 1999, ISBN 83-901329-0-7; Wikipedia; Derenda Jerzy red.:
Piękna stara Bydgoszcz. Tom I z serii: Bydgoszcz miasto na Kujawach. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2006. ISBN 83-916178-0-7, 978-83-916178-0-9, 83-916178-5-8, 978-83-916178-5-4, 83-916178-1-5, 978-83-916178-1-6. Umiński, Janusz: Bydgoszcz. Przewodnik, Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy”. Bydgoszcz 1996;
www.bydgoszcz.pl
Tomasz Izajasz – kustosz Muzeum Kanału Bydgoskiego.
Z Osowa Górą także wiąże się jedna z legend starej Bydgoszczy. Według niej, podając za Rajmundem Kuczmą, za Okolem i czyżowskim lasem ciągnęła się równina, po jej lewej stronie mokradła i torfowiska się rozciągały – hen, jak okiem sięgnąć. Po prawej stronie wąskiej, polnej drogi, był gęsty las, im dalej, tam gdzie droga do Mroczy prowadzi, znajdowały się świetliste pagórki z niskimi kępkami drzew, wśród których spotykało się dużo ptactwa i zwierzyny.
Wozy kupców, które w kierunku Ślesina zmierzały, napotykały na wielką przeszkodę, przed nimi bowiem wyrastała ogromna góra. Wyglądała groźnie, a ciemny i gęsty las, w którym różne straszydła się wałęsały i niejednego podróżnika wystraszyły. Gdy do tej góry zbliżano się, wyglądała ona jak zasępiona wielka sowa, a podejście do niej było wyjątkowo długie i strome, końca nie było widać. Ludzie mówili, że jest to osowiała góra, smutna i przerażająca. Już w wieku XVIII nazywano ją Osową Górą, a Niemcy mówili Ossowoberg i dopiero w roku 1878 nazwę zniemczyli na Höheneiche.
Dzisiaj góra ta nie jest już groźna, pierwsze jej spłaszczenie nastąpiło w roku 1828, w czasie budowy drogi bitej, a następne obniżenie odbyło się już po drugiej wojnie światowej.
Kiedy dawniej wozy konne zjeżdżały z tej góry, to pod tylne koła zakładano „laczki” – stalowe szyny hamujące zjazd. W przeciwnym razie załadowane wozy tak by się rozpędziły, że rozjechałyby konie.
Źródła:
Bydgoskie legendy i przypowieści. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2013. ISBN 978-83-934474-2-8.
Nasze budynki wielorodzinne zdecydowanie różnią się od tych, które budowano przed laty. Są to przede wszystkim budynki niskie, o bardzo zróżnicowanej, nietypowej architekturze. Stosujemy nowoczesną i bezpieczną technologię budowy oraz wysoki standard wykończenia mieszkań co sprawia, że cieszą się one dużym powodzeniem. Proponujemy budownictwo ze sprawdzonych materiałów i przyjazne środowisku.
Budowane przez nas budynki wchodzą w skład małych osiedli całkowicie zagospodarowanych, z kompleksową infrastrukturą, znajdujących się pod odpowiednim dozorem.
